DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü), CDC (Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi) başta olmak üzere enfeksiyon hastalıkları ve anne-bebek sağlığı üzerinde çalışmalar yapan pek çok ulusal ve uluslararası derneğin de Kovid’li annelerin bebeklerini emzirmeye devam etmesini önerdiğini ifade eden İpek Ada Alver, emzirme döneminde olan temaslı ya da ev karantinasındaki Kovid pozitif annelere önerilerde bulundu.
Kovid pozitif annelere emzirme önerileri
Anne sütünün bebek sağlığı için mucizevi bir zırh olduğunu belirten Altınbaş Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi İpek Ada Alver, şu bilgileri verdi: “Anne sütünde karbonhidrat, yağ, proteinler ve mineraller başta olmak üzere özellikle patojen (hastalık yapıcı) mikroorganizmalar üzerinde mikrobiyostatik (mikroorganizmaların üremesini durdurucu), mikrobisidal (mikroorganizmaları öldürücü), antiviral özellikte, antienflamatuar (iltihap giderici) etkili ve bağırsak sistemini kuvvetlendirici immunoglobulinler (IgA olmak üzere IgG, IgM, IgD, IgE gibi) bulunmakta. Anne sütü adeta doğal bir aşıdır ve bebek sağlığı için mucizevi bir zırh özelliği gösterir.”
Doğumdan sonra ilk 30 dakika-1 saat içerisinde bebeğe “ilk süt” denilen daha koyu kıvamlı ve sarımtırak renkli kolostrum sütünün verilmesi gerektiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi İpek Ada Alver, “Çünkü doğumdan sonra ilk 5 gün boyunca salgılanan kolostrum sütü içinde yüksek oranda immünoglobulinler vardır ve doğadaki hiçbir besin bu derece bağışıklık sistemini güçlendirici faktörler içermemektedir. Kolostrum, bebeğin gastrointestinal sistemini mukozal bir tabaka oluşturarak kaplar ve böylece yenidoğan bebeği dış ortamdan gelecek patojen mikroorganizmalara karşı korur.” dedi ve önerilerde bulundu.
– Annenin ve diğer aile bireylerinin giysileri, bebeğin giysilerinden ayrılarak 60 derecede deterjanla yıkanmalı.
– Özellikle emzirmeden önce annenin bulunduğu ortam iyi havalandırılmalı.
– Anne emzirmeden ya da süt sağmadan önce ellerini en az 20 saniye yıkamalı.
– Anne emzirirken ya da süt sağım esnasında maske takmalı.
– Emzirme yerine süt sağım yöntemi kullanılacaksa göğüs pompası tüm parçaları ayrılarak, her süt sağım öncesi ve sonrasında 100 derecede 30 dakika kaynatılmalı ya da masaüstü otoklavlarda steril edilmeli.
– Sağım ekipmanlarını yıkadıktan sonra muhakkak durulanmalı ve kurulanmalı. Nemli kalan ekipmanlarda bakteriler ve diğer mikroorganizmalar hızla üreyebilmekte.
– Sütler sağıldıktan sonra uygun yöntemlerle muhafaza edilmeli. Sağıldıktan sonra oda ısısında 3 saat, +4 derecelik buzdolabında 24 saat kalabilir. Derin dondurucularda ise en fazla -18 derecede 3 ay saklanabilir. Diğer yandan buzdolabı ve derin dondurucuda saklanan sütler, protein içeriğinin azalma ihtimali olduğundan direkt kaynatılmamalı, BenMari usulüyle ısıtılmalı.
– Sütü muhafaza ederken sağım poşetlerini ağzı kapalı olduğundan emin olarak saklanmalı ve üzerine muhakkak sağım ve son kullanma tarihinin olduğu etiketler yapıştırılmalı. Saklama poşetlerinin tek kullanımlık olduğu unutulmamalı ve tekrar yıkayıp kullanılmamalı.
– Sağım ekipmanları lavabonun içerisinde değil temiz kaplar içinde yıkanmalı.
Kovid pozitif anne hastanede tedavi görüyorsa
Dr. Öğr. Üyesi İpek Ada Alver, hastanede Kovid tedavisi gören anne ile bebeğin aralarında en az 2 metre mesafe ile aynı odada kalabileceklerini de belirtti. “Bu durumda anne ile bebek dışında odada başka enfekte hastanın bulunmaması gerekir” diyen Alver, annenin, koruyucu ekipmanlar giymiş sağlık personeli ya da sağlıklı yetişkin bir personelin desteği ile maske taktıktan ve el – meme hijyeni sağlandıktan sonra bebeğini emzirebileceğini ifade etti.
Anne sütünün sağlık personeli tarafından hijyenik ya da steril edilmiş sağım ekipmanları ile sağılıp uygun şartlarda saklandıktan sonra sağlıklı bir birey tarafından bebeğe verilebileceğini belirten Dr. Öğr. Üyesi İpek Ada Alver, emziren annelerin ilaç kullanımıyla ilgili de şu uyarıda bulundu: “Eğer anne hastanede tedavi görüyorsa ya da tedavide kullandığı ilaçlar mevcutsa, emzirme döneminin doktora danışılarak planlanması gerekir. Çünkü bazı ilaçların süte geçtiği ve emzirme ile anneden bebeğe geçerek yan etkiler oluşturabileceği ya da organlarda hasara neden olabileceği bilinmektedir.” dedi.
Dr. Öğr. Üyesi İpek Ada Alver, annelerin emzirme döneminde ya da hamileliğin ilk 3 ayından sonra Kovid yaptırmaları gerektiğini de vurguladı. Alver, Kovid pozitif annelerin tedavilerini aksatmamasının kritik önem taşıdığı uyarısı da yaptı.
