Maymun çiçeği virüsü, özellikle Orta ve Batı Afrika'da yaygın olarak rastlanan, Ortopoksvirüs ailesinden bir virüstür. Bu virüs, enfekte olmuş bir kişinin veya hayvanın cilt lezyonları ya da vücut sıvıları ile doğrudan temas yoluyla insanlara bulaşır.
Ateş, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, kas ağrıları ve yorgunluk, maymun çiçeği virüsünün yol açtığı belirtiler arasında yer alır. Ayrıca, yüz, eller, ayaklar ve ağızda görülen döküntüler, zamanla içi sıvı dolu lezyonlara dönüşebilir.
Mpox olarak da bilinen maymun çiçeği virüsü, çiçek hastalığına neden olan Variola virüsü ile aynı virüs ailesindendir. Ancak etkileri daha hafif olup, nadiren ölümcüldür. Hastalığın kesin kaynağı bilinmemekle birlikte, Afrika’daki kemirgenler ve primatlar (maymunlar gibi) bu virüsü barındırabilir ve insanlara bulaştırabilir.
İlk olarak 1970 yılında bir insan vakası kaydedilmiş olsa da, maymun çiçeği virüsü dünya çapında daha çok 2022 yılında yaşanan salgınla tanındı. Belirtileri genellikle 2-4 hafta sürer ve kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır.
Yaygın belirtiler arasında ateş, kaşıntılı deri döküntüleri, lenf düğümlerinde şişme ve halsizlik bulunur. Ancak hastalığın şiddeti değişebilir ve bazı vakalar daha ağır olabilir.
Maymun çiçeği virüsü nasıl bulaşır?
Bu virüs, enfekte bir kişiyle öpüşme, cinsel ilişki gibi yakın temas yoluyla veya solunum damlacıkları ile yayılabilir.
Ayrıca, virüs bulaşmış kişinin kullandığı giysiler, çarşaflar ve havlular gibi eşyalar yoluyla da bulaşabilir.
Enfekte hayvanlarla doğrudan temas, örneğin deri ile yüzme veya ısırılma gibi durumlar da bulaşma riski taşır.
Maymun çiçeği virüsünün bulaşabileceği hayvanlar arasında sincaplar, sıçanlar ve fareler bulunur.
Belirtiler nelerdir?
Maymun çiçeği virüsü enfeksiyonunda belirtiler arasında döküntüler, ateş, boğaz ağrısı, lenf düğümlerinde şişme, baş ağrısı ve kas ağrıları yer alır.
Döküntüler genellikle yüzde başlar, avuç içi ve ayak tabanları da dahil olmak üzere vücuda yayılır ve kaşıntılı olabilir. Bu döküntüler, düz kırmızı şişliklerden irinle dolu kabarcıklara dönüşür ve daha sonra kabuklanarak iyileşir. Tüm süreç iki ila dört hafta sürebilir.
Teşhis, korunma ve tedavi
Maymun çiçeği virüsünü teşhis etmek için ciltteki lezyonlardan alınan örneklerle PCR testi yapılır. Ayrıca, kan testi ile bağışıklık sisteminin antikor üretip üretmediği de kontrol edilebilir.
Korunmak için, aşı olunması, enfekte kişilerle temastan kaçınılması, hasta kişilerin eşyalarına dokunulmaması ve virüs taşıyabilecek hayvanlardan uzak durulması önerilir.
Maymun çiçeği virüsü için özel bir tedavi bulunmamakla birlikte, çiçek hastalığına karşı kullanılan antiviral ilaçlar bu hastalığın tedavisinde de etkili olabilir.
Tedavinin amacı, belirtileri hafifletmek ve hastalığın etkilerini kontrol altına almaktır. Eğer belirtileri fark ederseniz, bir sağlık kuruluşuna başvurmanız önemlidir.
Maymun çiçeği ve su çiçeği arasındaki fark
Maymun çiçeği ve su çiçeği hastalıkları benzer belirtiler gösterse de, farklı virüslerden kaynaklanır. Maymun çiçeği bir ortopoks virüsü iken, su çiçeği bir uçuk virüsüdür. Su çiçeği daha bulaşıcıdır ve genellikle daha hızlı yayılırken, maymun çiçeği hastalığı iyileşmek için 2-4 hafta sürebilir.
