Pırasa veya bilimsel adıyla Alium porrum , sarımsak, soğan, frenk soğanı ve arpacık soğanı ile aynı aileye ait olan uzun, yeşil bir sebzedir. Diğer aile üyelerinden farklı olarak pırasa kökü soğan oluşturmaz.
Orta Doğu ve Akdeniz bölgesinde ortaya çıkan pırasayı Asya ve Avrupa’nın çoğu bölgesinde insanlar birkaç bin yıldır gıda olarak yetiştiriyorlar.
Lezzeti soğana göre biraz daha yumuşak olan pırasayı çeşitli şekillerde pişirerek veya çiğ halde salatanın bir parçası olarak tüketebilirsiniz.
Pırasanın besin değerleri;
100 gramlık bir pırasa porsiyonu yaklaşık 2 gram diyet lifi ve bir gram protein içerir. Sebzenin büyük kısmı sudan oluşur, ancak birçok önemli mineral içerir. Bunlar arasında A, C, E ve B6 vitaminlerinin yanı sıra kalsiyum, demir, magnezyum ve manganez bulunur.
Pırasa sağlığınıza nasıl fayda sağlıyor ?Pırasa besin içeriğinin yanı sıra, vücudu hücresel hasardan koruyabilen ve çok sayıda hastalık riskini azaltmaya yardımcı olan polifenol şeklinde doğal antioksidan özelliklere sahiptir.
Pırasanın sağlığa faydalarının çoğu, sarımsak, soğan ve arpacıkta da bulunan allisin adı verilen bir bileşiğin varlığıyla bağlantılıdır. Araştırmalar, allisin’in antibakteriyel, mantar önleyici ve virüs önleyici özelliklere sahip olduğunu göstermiştir.
Allisin; (allicin) Alliaceae familyasındaki bir tür olan sarımsaktan elde edilen bir organosülfür bileşiğidir. İlk olarak 1944’te Chester J. Cavallito ve John Hays Bailey tarafından laboratuvarda izole edildi ve incelendi.
Aynı zamanda, zararlı serbest radikalleri bilinen herhangi bir bileşikten daha hızlı nötralize edebilen sülfenik asit adı verilen bir bileşik üretir.
Allisin’in yanı sıra pırasa, lahana, brokoli ve lahana gibi yeşil yapraklı sebzelerde de bulunan kaemferol adı verilen doğal bir antioksidan flavonoid içerir. Kaempferolün sağlık potansiyeline ilişkin araştırmalar çok umut verici olmuştur. Sağlık üzerindeki geniş ve güçlü etkileri kanser dahil olmak üzere çeşitli kronik hastalıklardan korur.
Bir çok klinik çalışma, kaempferol ile önemli eşdeğer aktiviteler arasında bağlantı kurmuştur. Bunlar, antioksidan, antimikrobiyal, anti-inflamatuar, kardiyo-koruyucu ve anti-diyabetik özellikleri içerir. Hepsi bu kadar değil, kaempferol ve bazı glikozitleri analjezik, anti-alerji ve anksiyolitik aktivitelere sahiptir.
Soğan ve sarımsakla karşılaştırıldığında pırasanın sağlığa faydaları;Pırasalar, soğan veya sarımsakla aynı düzeyde bilimsel araştırmadan henüz geçmemiştir, ancak bu kesinlikle pırasanın sizin için daha az faydalı olduğu anlamına gelmez. Aslında birçok uzman, sağlık yararlarının allium ailesindeki daha iyi bilinen kuzenlerine kıyasla daha iyi olduğuna inanmaktadır.Çok sayıda araştırma bize sarımsağın 150’den fazla şaşırtıcı sağlık faydası olduğunu gösteriyor. Bunlar, kolesterolü, kan basıncını düşürmekten kansere karşı faydalarına kadar uzanan onlarca maddeyle sıralanabilir. Araştırmalar ayrıca soğanların, özellikle kalp sağlığı söz konusu olduğunda, çok benzer faydalara sahip olduğunu göstermektedir.Pırasalarla ilgili çok daha az bilimsel araştırma olmasına rağmen, çok benzer faydalı özelliklere sahip olabileceklerine inanmak mümkün. Pırasaların özellikle kaempferol açısından çok yüksek bir polifenol içeriğine sahip olduğu göz önüne alındığında, pırasa, soğan ve sarımsağın eşdeğer niteliklerinde bir örtüşme söz konusudur.
Pırasanın sağlığa 8 faydası1. Kalp Sağlığına faydalarıÇok sayıda çalışma, allium ailesine ait sebzelerin kan basıncı üzerinde olumlu bir etkisi olabileceğini göstermiştir. Kan basıncını düşürmek, kardiyovasküler sistemin yükünü almak ve felç, kalp hastalığı, kalp krizi ve ateroskleroz riskini azaltmak için pırasanın da etkileri önemli yer tutar.Pırasaların kalbinizi gelecekteki komplikasyonlardan koruyabilmesinin bir başka nedeni de kandaki kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olmalarıdır.
2. Anti kanser etkisiAllium ailesinin bir üyesi olarak pırasa, araştırmaların çeşitli kanser türleriyle savaşabileceğini gösterdiği allil sülfürlerin harika bir kaynağıdır. Alil sülfürün korunmaya yardımcı olabileceği kanserler arasında prostat, kolon ve mide kanseri bulunur.
3. Antibakteriyel etkisiSarımsak ve soğan, antibakteriyel özellikleri açısından iyi araştırılmıştır. Pırasa, diğer allium sebzelerini bakteriyel enfeksiyonla mücadelede çok etki gösteren aynı bileşikleri içerir.
4. Sindirim sağlığı için faydalarıPırasa aslında doğal bir prebiyotik kaynağıdır. Prebiyotikler, sindirim sisteminde gelişen iyi bakteri türüdür. Sağlıklı bir sindirim sistemine katkıda bulunurlar ve besinlerin emiliminde önemli bir rol oynarlar.Pırasa yemek, midenin bakteri ortamını dengede tutmaya, toksinleri yok etmeye ve sindirim sıvılarını uyarmaya yardımcı olabilir. Tüm bu faktörler sağlıklı bir sindirim sistemine katkıda bulunur ve genel sağlığı iyileştirmeye yardımcı olabilir.
5. Kemik sağlığına etkisiPırasa, kemiklerinizi sağlıklı ve güçlü tutmaya yardımcı olabilir ve osteoporoz gibi durumların gelişme riskini azaltabilir. Pırasa kemik sağlığını korumak için hayati önem taşıyan iyi miktarda kalsiyum ve magnezyum içerir.
6. Kan değerlerini yükseltici etkisiPırasa, anemi ve benzeri durumları önlemeye yardımcı olan iyi miktarda demir içerir. Demir eksikliğinden kaynaklanan anemi belirtileri yorgunluk, baş ağrısı ve genel halsizliktir. Pırasa ayrıca vücudun demiri daha iyi emmesine yardımcı olan iyi bir C vitamini kaynağıdır.
7. Hamilelik dönemindeki faydalarıHamile kadınlar ve bebekleri pırasa yemekten büyük fayda sağlayabilir. Sebze, hamilelik sırasında kadınlara yardımcı olabilecek niasin ve tiamin gibi diğer birçok besleyici bileşiklerin yanı sıra yüksek düzeyde folat asit içerir. Özellikle folat, yeni doğmuş bir çocuğun belirli nöral kusurlardan korunmasına yardımcı olabilir.
8. Antioksidan özelliklerPırasa, diğer yüksek antioksidan gıda maddeleriyle karşılaştırdığınızda bile müthiş bir antioksidan kaynağıdır. Örnek olarak, 100 gram taze pırasa 33 mg’lık bir polifenol içeriğine sahiptir.Havuçta bu değer 10 mg ve kırmızı biberde 25 civarındadır. Pırasa yiyerek antioksidan tüketiminizi artırmak, sağlığınız ve hastalıklardan korunma için doğru bir tercihtir.
