Değersizlik duygusunun temelinde genellikle geçmişte yaşanan travmalar, çocuklukta alınan eleştiriler ve toplumsal baskılar yatar. Bu hisler, kişinin kendini yetersiz ve başarısız hissetmesine neden olabilir.
Çocukluk döneminde yaşanan sevgisizlik ve eleştiriler, bireyin özsaygısını zedeleyebilir. Aynı zamanda, sahtekarlık sendromu gibi zihinsel engeller, kişiyi başarılarını şansa bağlamaya ve kendi çabalarını küçümsemeye yönlendirebilir. Toplumun dayattığı mükemmeliyetçilik ve yüksek başarı standartları da bu duyguları tetikleyebilir.
Değersizlik hissi çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Geçmişte yapılan hataların kabul edilmemesi, düşük özsaygı, mükemmeliyetçilik ve gizli narsisizm bu belirtilerden bazılarıdır. Bu belirtiler, bireyin kendine olan güvenini sarsarak yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler.
- Geçmiş kararları kabul etmemek: Kişi geçmişteki kararlarını ve hatalarını kabul etmekte zorlanabilir. Bu, geçmişteki eylemlerle ilgili pişmanlık duygularını ve kendine yönelik olumsuz yargıları artırabilir.
- Düşük özsaygı: Özsaygı, kendinizi nasıl değerlendirdiğinizle ilgilidir. Düşük özsaygı, kendinizi yetersiz ve güvensiz hissetmenize neden olabilir.
- Mükemmeliyetçilik: Kendinize gerçekçi olmayan yüksek standartlar koymak ve bu standartlara ulaşamadığınızda kendinizi başarısız hissetmek, değersizlik duygusunu besleyebilir.
- Gizli Narsisizm: İçsel olarak üstün olduğunuzu düşünme ve eleştiriden kaçınma eğilimi, gizli narsisizmin belirtileridir. Bu durum, düşük özsaygı ve kendini küçümseme ile örtüşebilir.
Öz-değerinizi yeniden kazanmak için adımlar
- Duygularınızı kabul edin: Kendi duygularınızı yargılamadan kabul edin. Duygularınızı anlamak ve onlara yer açmak, duygusal iyileşmenin ilk adımıdır.
- Bir plan yapın: Niyetlerinizi yazmak, değersizlik düşüncelerini kesintiye uğratmak için etkili bir strateji olabilir. Bu plan, kendinize yüksek sesle konuşmak ve olumlu adımlar atmak gibi yöntemleri içerebilir.
- Çevrenizden destek alın: Yardım istemek, değersizlik duygusunun üstesinden gelmede önemli bir adımdır. Size değer veren kişilerle iletişimde olmak ve profesyonel yardım almak, iyileşme sürecinizi destekleyebilir.
- Elinizden gelenin en iyisini yapın: Mükemmeliyet yerine, her gün elinizden gelenin en iyisini yapmaya odaklanın. Bu, sizi yetersizlik duygusundan kurtarabilir ve kendinizi daha değerli hissetmenize yardımcı olabilir.
- Güçlü yönlerinizi keşfedin:** İyi yaptığınız şeylere odaklanın. Güçlü yönlerinizi kabul etmek ve onlara değer vermek, kendinizi daha iyi tanımanıza ve öz-sevgi duygunuzu artırmanıza yardımcı olabilir.
